Warszawa - ngo.pl

Od 2013 roku w Warszawie obowiązuje uchwała Rady m.st. Warszawy w sprawie szczegółowego sposobu konsultowania z Warszawską Radą Działalności Pożytku Publicznego lub organizacjami pozarządowymi i podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, projektów aktów prawa miejscowego w dziedzinach dotyczących działalności statutowej tych organizacji.

Uchwała RM st. Warszawy w sprawie szczegółowego sposobu konsultowania z Warszawską Radą Działalności Pożytku Publicznego lub organizacjami pozarządowymi >

Jest w niej opisany szczególny sposób konsultowania miejskich dokumentów z Warszawską Radą Działalności Pożytku Publicznego i organizacjami pozarządowymi.

Zgodnie z uchwałą konsultacjom z organizacjami społecznymi w Warszawie podlegają projekty aktów prawa miejscowego w dziedzinach dotyczących działalności statutowej organizacji.

Co to są akty prawa miejscowego?

Akty prawa miejscowego zostały opisane w Konstytucji RP (art. 87 ust 2 oraz art. 94), jako jedno ze źródeł prawa obowiązującego w Polsce. Ustanawiają je organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie. Akty prawa miejscowego obowiązują na obszarze działania tych organów, które je wydały. Zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa.

Akty prawa miejscowego wydawane są zazwyczaj w postaci uchwał. Zarządzenia Prezydenta zazwyczaj nie są uznawane za akt prawa miejscowego, ale nie jest to regułą. A także nie każda uchwała  jest traktowana jako akt prawa miejscowego i w niektórych przypadkach rozstrzyga o tym sąd.

Według przepisów ustawy o samorządzie gminnym organy gminy mogą wydawać akty prawa miejscowego w takim zakresie jak: wewnętrzny ustrój gminy oraz jednostek pomocniczych, organizacja urzędów i instytucji gminnych, zasady zarządu mieniem gminy, a także zasady i tryb korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.

Rada gminy może wydawać także przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.

Co to jest działalność statutowa organizacji?

Działalność statutowa organizacji to jest to, co stowarzyszenie lub fundacja opisuje w swoim statucie i co ma być przedmiotem jej działalności, czyli czym merytorycznie ma się zajmować.  Wachlarz zagadnień może być  bardzo szeroki.

 Z reguły (ale niekoniecznie) organizacje przy opisywaniu swojej działalności posługują się sferami pożytku publicznego z Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Jest ich tam obecnie w sumie 39.

Z organizacjami pozarządowymi w Warszawie konsultuje się projekty uchwał Rady Warszawy i niektórych zarządzeń Prezydenta m.st. Warszawy, które dotyczą działalności statutowej organizacji pozarządowych.

Są to np. projekty uchwał:

• o rocznym programie współpracy,
• o przyjmowaniu poszczególnych polityk miejskich (np. Polityki różnorodności społecznej, Polityki mieszkaniowej, )
• o przyjmowaniu miejskich programów, planów i strategii wynikających z ustaw (np. Strategii rozwiązywania problemów społecznych, Programu wspierania rodzin, Programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi, Planu działań dotyczących przeciwdziałaniu zakażeniom HIV itp.)
• o  ustanowieniu pomników przyrody.

Z organizacjami konsultowane są także niektóre zarządzenia Prezydenta m.st. Warszawy, szczególnie te dotyczące ich działalności, np. 

• projekty zarządzeń dotyczących procedur konkursowych i zmian w nich,
• projekty miejskich programów lub polityk, które są przyjmowane zarządzeniem (np. Polityka Kulturalna m.st. Warszawy).

Konsultacje pisemne i ustne

Projekt uchwały lub zarządzenia Prezydenta poddaje się pod konsultacje przed jego skierowaniem do Rady m.st. Warszawy, a projekt innego wnioskodawcy - po jego wpłynięciu do Rady m.st. Warszawy.

Projekt może być konsultowany z organizacjami pisemnie lub ustnie.

Konsultacje pisemne polegają na przekazaniu uwag do projektu poprzez przesłanie: 

• e-maila na adres podany w ogłoszeniu
• specjalny formularz do zgłaszania uwag  (zazwyczaj jest dołączony do ogłoszenia o konsultacjach)

Uwagi powinna przesyłać osoba lub osoby uprawnione do reprezentowania organizacji. 

Konsultacje ustne polegają na przedstawieniu opinii do projektu przez upoważnionych przedstawicieli organizacji podczas:

• otwartego, bezpośredniego spotkania,
• dyżurów ekspertów.

Terminy i miejsca spotkań podawane są w ogłoszeniach o konsultacjach. Czasami spotkania mają formę zdalną. 

Spotkanie konsultacyjne przeprowadza się nie wcześniej niż 7. dnia po ogłoszeniu rozpoczęcia konsultacji.

Terminy konsultacji

Rozpoczęcie konsultacji z organizacjami ogłasza się na stronie Miasta skierowanej do organizacji oraz na miejskiej platformie konsultacyjnej.

Konsultacje powinny trwać nie krócej niż 21 dni – tyle czasu (od dnia ogłoszenia rozpoczęcia konsultacji) mają organizacje na przedstawienie opinii na piśmie (w uzasadnionych przypadkach termin ten może być skrócony).

Rozpatrzenie uwag

Jeśli do danego projektu uchwały lub zarządzenia zostały zgłoszone uwagi, urząd (biuro odpowiadające za proces konsultacyjny) sporządza ich zestawienie oraz tworzy zespół roboczy, który je rozpatruje. 

Zestawienie uwag jest publikowane na platformie konsultacyjnej przy każdym z ogłoszeń o konsultacjach.

W skład zespołu roboczego wchodzą przedstawiciele Prezydenta, przedstawiciel wnioskodawcy oraz co najmniej jeden przedstawiciel organizacji. Ponadto w pracach zespołu roboczego mogą brać udział przedstawiciele Warszawskiej Rady Pożytku. Do prac w zespole roboczym mogą być zaproszeni eksperci z dziedziny obejmującej przedmiot konsultowanego projektu. Zespół roboczy analizuje zgłoszone uwagi do projektu oraz rekomenduje ich przyjęcie albo odrzucenie.

Organizacje, które zgłosiły uwagi do projektu, otrzymują pisemną informację o przyjęciu lub odrzuceniu zgłoszonych przez nie uwag, wraz z uzasadnieniem. Informacje te można znaleźć w sprawozdaniu z przeprowadzonych konsultacji.

Sprawozdanie z konsultacji

Sprawozdanie z konsultacji zawiera w szczególności: 

• informację o liczbie organizacji biorących udział w konsultacjach; 
• wykaz zgłoszonych uwag; 
• uzasadnienie przyjęcia bądź odrzucenia zgłoszonych uwag. 

Sprawozdanie jest zamieszczane na miejskiej platformie konsultacyjnej przy każdym z ogłoszeń o konsultacjach. 

Konsultacje są ważne bez względu na liczbę organizacji biorących w nich udział.

Konsultacje z WRDPP

Po przeprowadzeniu konsultacji z organizacjami społecznymi projekt konsultuje się z Warszawską Radą Działalności Pożytku Publicznego (WDPP). WRDPP ma 14 dni na przedstawienie swojej opinii o projekcie. Jeśli tego nie zrobi w tym terminie, oznacza to, że rezygnuje z prawa do przedstawienia swojej opinii.

Wyniki nie są wiążące

Wyniki konsultacji nie są wiążące. To znaczy, że zarówno Prezydent, jak i Rada Warszawy mogą, ale nie muszą uwzględnić uwag zgłoszonych i przyjętych w czasie konsultacji.

Warszawa ma rozbudowaną strukturę ciał dialogu z organizacjami pozarządowymi. 

Zgodnie z Programem rozwoju współpracy m.st. Warszawy na lata 2021-2025 z organizacjami pozarządowymi ciałami dialogu społecznego są:

• Warszawska Rada Działalności Pożytku Publicznego (WRP), 
• komisje dialogu społecznego – działające przy poszczególnych biurach, współpracujących z organizacjami pozarządowymi oraz przy urzędach dzielnic oraz 
• Forum Komisji Dialogu Społecznego (FKDS).

Spośród nich zadania w zakresie konsultowania i wyrażania opinii na temat przyjmowanych w Warszawie uchwał i zarządzeń mają WRP oraz branżowe komisje dialogu społecznego (BKDS) i dzielnicowe komisje dialogu społecznego (DKDS).

WIECEJ o ciałach dialogu społecznego w Poradniku warszawa.ngo.pl

ZOBACZ także publikację o ciałach dialogu społecznego w Warszawie >

Konsultacje z Warszawską Radą Działalności Pożytku Publicznego

Warszawska  Rada Działalności Pożytku Publicznego powoływana jest na podstawie Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (art. 41 e). W ustawie opisano zadania, jakie mają rady. Zgodnie z nimi Warszawska Rada Pożytku, podobnie, jak wiele innych działających w kraju, zajmuje się m.in.:

• opiniowaniem projektów strategii rozwoju odpowiednio powiatów lub gmin,
• opiniowaniem projektów uchwał i aktów prawa miejscowego dotyczących sfery zadań publicznych, o której mowa w art. 4, oraz współpracy z organizacjami pozarządowymi i podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy, w tym programów współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy,
• wyrażaniem opinii w sprawach dotyczących funkcjonowania organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy,
• wyrażaniem opinii w sprawach dotyczących zadań publicznych, w tym zlecania tych zadań do realizacji przez organizacje pozarządowe oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy, oraz w sprawach rekomendowanych standardów realizacji zadań publicznych.

WIĘCEJ o Warszawskiej Radzie Działalności Pożytku Publicznego >

W praktyce oznacza to, że niemal na każdym posiedzeniu Warszawska Rada Pożytku opiniuje jakiś projekt miejskiej lub dzielnicowej uchwały lub zarządzenia. Członkowie i członkinie WRP zapoznają się z projektami przed posiedzeniem. Nierzadko także jeszcze przed posiedzeniem odbywa się dyskusja nad danym projektem. Podczas samego posiedzenia członkowie i członkinie rady mają okazję nie tylko zagłosować za pozytywną lub negatywną opinią projektu uchwały, ale także zadać pytania urzędnikowi prezentującemu dokument.

Na początku roku kalendarzowego Rada zbiera od miejskich biur informacje, nad jakimi dokumentami w danym roku zamierzają pracować. Na tej podstawie (do 31 marca danego roku) wskazuje (spośród listy planowanych projektów uchwał i aktów prawa miejscowego, które dotyczą działalności pożytku publicznego) projekty uchwał oraz aktów prawa miejscowego, jak również projekty dokumentów o charakterze strategiczno-programowym, które zamierza opiniować w danym roku kalendarzowym.

W ten sposób ustala swój plan pracy, który:

• uwzględnia dokumenty szczególnie interesujące z punktu widzenia organizacji pozarządowych i ich współpracy z Miastem, które niekoniecznie – zgodnie z obowiązującym prawem – muszą trafić do zaopiniowania przez Radę;
• ogranicza swoje zainteresowanie tylko do tych dokumentów, które rzeczywiście mogą mieć istotne znaczenie dla współpracy organizacji i stołecznego samorządu.

Pozytywne lub negatywne opinie WRP są przekazywane miejskim radnym oraz urzędnikom i Prezydentowi m.st Warszawy (szczególnie w przypadku zarządzeń).

Przy wydawaniu swoich opinii WRP uwzględnia wyniki konsultacji społecznych (jeśli takie były prowadzone) oraz zdanie komisji dialogu społecznego.

Konsultacje z komisjami dialogu społecznego

Konsultowanie projektów uchwał i zarządzeń przygotowywanych przez biura i dzielnice to także jedno z zadań branżowych i dzielnicowych komisji dialogu społecznego.

Obecnie w Warszawie działa 30 Branżowych Komisji Dialogu Społecznego (BKDS) i 18 Dzielnicowych Komisji Dialogu Społecznego (DKDS). Celem działania komisji jest polepszenie i podwyższenie efektywności działań kierowanych do mieszkańców Warszawy.

Głównym zadaniem merytorycznym komisji jest współtworzenie i konsultowanie polityki miasta w dziedzinie, w której działa komisja. Chodzi tu zwłaszcza o nowo powstające dokumenty i akty prawne urzędu.

Zadania BKDS-ów i DKDS-ów są opisane w Rocznym programie współpracy m.st. Warszawy i organizacji pozarządowych. Należą do nich m.in.

• konsultowanie i współtworzenie dokumentów i projektów aktów prawnych wydawanych przez władze Miasta w zakresie działalności danego BKDS-u;
• opiniowanie projektów aktów prawnych związanych z zadaniami publicznymi określonymi w § 6 ust. 1 oraz opiniowanie projektów ogłoszeń konkursowych;
• wskazywanie przedstawicieli organizacji pozarządowych do zespołów roboczych, które analizują uwagi zgłoszone do projektów aktów prawa miejscowego poddanych konsultacjom z organizacjami pozarządowymi.

BKDS-y lub DKDS-y opiniują przygotowywane przez dane biuro lub dzielnice projekty uchwał lub zarządzeń dotyczących spraw mieszczących się w katalogu sfer pożytku publicznego. Członkowie i członkinie komisji mają okazję zapoznać się z projektami przed swoim posiedzeniem, a podczas spotkania odbywa się dyskusja. Czasami dyskusje między członkami i członkiniami komisji odbywają się przed spotkaniami, także za pośrednictwem poczty elektronicznej. Członkowie komisji mogą zapraszać na swoje spotkania także ekspertów z zewnątrz, którzy dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem w czasie konsultowania danego aktu prawnego.

Uwagi zgłaszane przez komisje dialogu społecznego nie są wiążące: urząd może, ale nie musi ich uwzględniać w swoich projektach.

Czasami konsultacje projektów dokumentów miejskich są już tylko końcowym, formalnym, elementem znacznie dłuższego procesu. Komisje, szczególnie te bardziej aktywne i utrzymujące dobrą współpracę z Biurami lub Dzielnicami, są włączane w prace nad projektami uchwał lub zarządzeń znacznie wcześniej. Wtedy ich perspektywa i uwagi są uwzględnianie od początku prac nad dokumentami.

Konsultacje z organizacjami pozarządowymi powinny trwać nie mniej niż 21 dni od ich ogłoszenia. To sporo czasu, aby zapoznać się z konsultowanym dokumentem, załącznikami do niego i sformułować własne uwagi.

Bywa, że w czasie konsultacji organizowane są spotkania dla osób zainteresowanych danym dokumentem lub tematem. Informacje o takich spotkaniach są podawane w ogłoszeniu o konsultacjach. Czasami spotkania organizowane są stacjonarnie, czasami on-line.

Udział w spotkaniu jest nie tylko okazją do wyrażenia swojej opinii, ale także do uzyskania informacji zwrotnej od razu od osób, które w urzędzie odpowiadają za przygotowanie konsultowanego dokumentu. 

Może się okazać, że Twoich propozycji nie da się uwzględnić w konsultowanym dokumencie, ponieważ nie pozwalają na to przepisy lub podobne rozwiązania już funkcjonują i są opisane w innych miejskich dokumentach.

Przygotuj się do konsultacji

Przeczytaj konsultowany dokument wraz z załącznikami. Poniżej podajemy przykładowe zagadnienia, na które warto zwrócić uwagę.

Jeśli jest to dokument, który już działa w mieście, a teraz jest zmieniany – porównaj obowiązującą wersję z tą projektowaną. Zastanów się, jak proponowane zmiany wpłyną na działalność Twojej organizacji? Czy poprawią sytuację odbiorców Twoich działań? Czy będą dodatkowym obciążeniem biurokratycznym? Czy będą podwyższać/obniżać koszty prowadzonej działalności? Jeśli proponowana zmiana wymaga finansowania, czy przewidziano wystarczające środki na to?

Jeśli jest to dokument nowy – czytaj go, zwracając uwagę na to, jak jego obowiązywanie wpłynie na działania Twojej organizacji lub na sytuację odbiorców Twoich działań. Czy odpowiada na problemy i potrzeby, które identyfikuje Twoja organizacja? Możesz poszukać podobnych dokumentów, które być może funkcjonują w innych miastach, gminach. Porównaj interesujące Cię zapisy, rozwiązania. Pomyśl o kosztach wprowadzania proponowanych rozwiązań. Czy są przewidziane środki na ich pokrycie?

W obu przypadkach: jeśli pozwala Ci na to doświadczenie i wiedza oraz widzisz taką potrzebę – możesz odnieść się do innych aktów prawa miejscowego lub ogólnych przepisów prawa, które podważają lub wzmacniają proponowane zapisy.

Swoje spostrzeżenia, przemyślenia i propozycje warto zapisać w punktach na kartce. Może się to przydać podczas spotkania konsultacyjnego (łatwiej będzie je wyrazić, sformułować), ale także przy wypełnianiu formularza konsultacyjnego.

Zgłaszanie uwag na formularzu

Urząd ogłaszając konsultacje udostępnia także specjalny formularz, który ułatwia sformułowanie uwag. Formularz można zanieść do urzędu osobiście lub przesłać pocztą, mailem lub  faksem – na podane adresy i numer. 

W formularzu należy podać nazwę i adres organizacji, w imieniu której zgłaszasz uwagi oraz imię i nazwisko osoby kontaktowej. Najlepiej, jeśli jest to ta sama osoba, która formułuje uwagi albo która równie dobrze je zna i będzie w stanie – w razie potrzeby – na ich temat porozmawiać z urzędnikami.

Następnie wpisuje się uwagi o charakterze szczegółowym (dotyczące konkretnych, poszczególnych zapisów). Można zaproponować nowe brzmienie zapisu lub jego usunięcie. Każdą propozycję należy uzasadnić.

Można także zgłosić uwagi o charakterze ogólnym, dotyczące całości dokumentu, odnoszące się do jego zasadności, kształtu, tego, na ile jego wprowadzenie lub zmiana może się przyczynić do poprawy sytuacji mieszkanek i mieszkańców Warszawy lub konkretnych grup społecznych itd. Każdą propozycję także należy uzasadnić.

Informacje o ogłaszanych konsultacjach z organizacjami pozarządowymi publikowane są: 

• na miejskiej platformie konsultacyjnej - https://konsultacje.um.warszawa.pl/
• w serwisie warszawa.ngo.pl - w dziale Szkolenia i wydarzenia - zakładka: Konsultacje >
• w serwisie warszawa.ngo.pl - w zakładce: Warszawa. Temat miesiąca – Konsultacje z organizacjami

O SCWO

Pełna oferta i aktualności SCWO: warszawa.ngo.pl/scwo.

Skorzystaj z SCWO, także jeśli masz pytanie dotyczące zakładania lub prowadzenia organizacji pozarządowych, szukasz sali na działania swojej organizacji lub ciekawych szkoleń dla NGO:
🔈 warszawa.ngo.pl/scwo
☎ (22) 828 91 23
✉ scwo@warszawa.ngo.pl

Bądź na bieżąco ➡ fb.com/warszawa.ngo.

Projekt Stołeczne Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych współfinansuje m.st. Warszawa.